Lúc 20 giờ ngày 2.7.2025 (giờ Việt Nam), Tổng Bí thư Tô Lâm đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump về quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ và đàm phán về thuế đối ứng giữa hai nước.
Đây mới chỉ là khung sơ bộ, chưa có chi tiết cuối cùng
Ngày 2/7/2025, Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo đã đạt được thỏa thuận thương mại với Việt Nam, theo đó:
- Mỹ sẽ áp thuế đối ứng 20% với hàng xuất khẩu từ Việt Nam,
- Áp thuế 40% với hàng hóa bị coi là “trung chuyển” (transshipped),
- Việt Nam cam kết đưa thuế nhập khẩu đối với hàng hóa Mỹ về mức 0%.
Theo báo cáo từ Chứng khoán KBSV, các thông tin hiện tại chỉ là khung thuế sơ bộ – các tiêu chí quan trọng như cách xác định thế nào là “trung chuyển” và danh mục cụ thể các mặt hàng chịu thuế vẫn chưa được công bố chính thức.
Hai kịch bản chính được đưa ra để hiểu đúng mức thuế này:
Kịch bản 1: 20% là mức thuế tổng hợp (bao gồm MFN và thuế đối ứng)
Theo cách này, mức thuế 20% bao gồm:
- Thuế MFN (thuế tối huệ quốc) hiện hành mà Việt Nam đang phải chịu khi xuất khẩu sang Mỹ (thường là 5–15% tùy mặt hàng),
- Phần còn lại là thuế đối ứng, ước tính khoảng 5–10%.
So với mức thuế 46% từng được Mỹ tuyên bố áp cho hàng Việt Nam vào tháng 4/2025, đây là mức giảm đáng kể và có thể coi là tương đối tích cực. Mức thuế này cũng không chênh lệch quá lớn so với mức 10% tạm thời đã áp cho nhiều quốc gia trước đó.
Tuy nhiên, mức ảnh hưởng sẽ khác nhau tùy ngành hàng. Những sản phẩm trước đây được hưởng thuế nhập khẩu rất thấp như linh kiện điện tử (~1%) giờ có thể chịu thêm áp lực lớn do biên thuế tăng cao hơn.
Kịch bản 2: 20% là mức thuế đối ứng riêng biệt (chưa tính MFN)
Nếu 20% là thuế đối ứng riêng, thì tổng mức thuế thực tế có thể cao hơn 25–30% khi cộng thêm MFN.
Tuy nhiên, theo đánh giá của KBSV, mức này vẫn có tính cạnh tranh khi so sánh với các đối thủ:
- Trung Quốc hiện chịu thuế đối ứng từ 10% đến 30%, tùy mặt hàng,
- Anh chịu mức khoảng 10%,
- Việt Nam là quốc gia thứ ba đạt thỏa thuận với Mỹ sau Anh và Trung Quốc.
Vì vậy, tác động tiêu cực sẽ phụ thuộc vào mức thuế mà Mỹ áp cho các nước khác chứ không chỉ riêng Việt Nam.
Những yếu tố cần theo dõi thêm
- Thuế trung chuyển 40%: Hiện chưa có định nghĩa cụ thể thế nào là “trung chuyển” – theo tỷ lệ nguyên liệu đầu vào hay theo công đoạn sản xuất – nên chưa thể đánh giá được mức độ ảnh hưởng thực tế.
- Tỷ giá hối đoái: Các chính sách mới có thể ảnh hưởng đến giá trị USD và luồng vốn ngoại hối ra – vào Việt Nam.
- Cạnh tranh trong nước: Việc Việt Nam đưa thuế nhập ô tô Mỹ về 0% có thể gây áp lực lớn cho các doanh nghiệp ô tô trong nước.
Tóm lại, dù mức thuế 20% có phần cao hơn kỳ vọng của thị trường, đây vẫn là một kết quả chấp nhận được, đặc biệt khi Việt Nam đạt được thỏa thuận sớm. Mức độ ảnh hưởng cuối cùng sẽ phụ thuộc vào chính sách áp thuế cho các nước khác, cũng như khả năng tận dụng lợi thế khác như chi phí lao động, vị trí chuỗi cung ứng, và các chính sách ưu đãi đầu tư.
Nguồn vneconomy
