Bước sang năm 2025, thị trường tiêu thụ tôm tại các khu vực trọng điểm như Mỹ, Trung Quốc và EU đã có nhiều biến động đáng chú ý. Nhập khẩu tôm tại Mỹ ghi nhận mức tăng trưởng khả quan, trong khi Trung Quốc tiếp tục xu hướng giảm nhập khẩu tôm nước ấm nhưng gia tăng tiêu thụ tôm hùm. Tại châu Âu, thị trường diễn biến chậm do yếu tố mùa vụ, tuy nhiên vẫn duy trì được đà tăng trưởng ổn định từ năm trước.
Mỹ: Nhập Khẩu Tôm Khởi Sắc Đầu Năm 2025
Thị trường Mỹ mở đầu năm 2025 với mức tăng trưởng mạnh mẽ trong nhập khẩu tôm. Tháng 1/2025, Mỹ nhập khẩu 71.301 tấn tôm (tương đương 157,026 triệu pound), đạt giá trị 631,2 triệu USD, tăng 20% về khối lượng và 32% về giá trị so với cùng kỳ năm 2024. Giá trung bình đạt 4,02 USD/pound, cao hơn 11% so với mức 3,62 USD/pound của tháng 1/2024.
Kết quả tích cực này đánh dấu sự phục hồi sau một năm 2024 đầy biến động. Tổng nhập khẩu tôm của Mỹ năm 2024 đạt 762.804 tấn, trị giá gần 6,1 tỷ USD, giảm 3% về khối lượng và 6% về giá trị so với năm 2023.
Một trong những yếu tố tác động đến xu hướng này là kết quả các cuộc điều tra thuế chống bán phá giá (AD) và chống trợ cấp (CVD) mà Mỹ áp dụng đối với các nước xuất khẩu chính như Ecuador, Ấn Độ, Indonesia và Việt Nam. Theo số liệu tháng 1/2025, nhập khẩu từ Ấn Độ tăng trưởng mạnh, Ecuador chững lại, trong khi Indonesia và Việt Nam đều ghi nhận mức tăng tích cực.
Về hành vi tiêu dùng, nhu cầu tiêu thụ tôm tại Mỹ vẫn ở mức cao, đặc biệt là trong nhóm người trẻ dưới 35 tuổi và những người ăn chay linh hoạt (flexitarian) – nhóm khách hàng có xu hướng giảm tiêu thụ thịt đỏ. Tuy nhiên, giá cả và sự tiện lợi trong chế biến vẫn là rào cản đối với người tiêu dùng. Nhiều khách hàng nhận định rằng tôm có giá cao hơn thịt gà, dù mức chênh lệch thực tế không đáng kể. Ngoài ra, việc phải lột vỏ, bỏ chỉ và chế biến đúng cách khiến một số người tiêu dùng e ngại khi tự nấu tôm tại nhà.
Nhóm khách hàng trẻ tuổi tiêu thụ tôm chủ yếu thông qua hình thức mua mang về hoặc ăn tại nhà hàng. Do đó, để mở rộng thị trường tiêu thụ, các doanh nghiệp cần tập trung phát triển sản phẩm tôm giá trị gia tăng như tôm chế biến sẵn, bao bì nhỏ hơn để giảm giá thành, đồng thời định vị tôm là một nguồn protein thiết yếu trong bữa ăn hàng ngày.
Trung Quốc: Nhập Khẩu Tôm Nước Ấm Giảm, Tôm Hùm Gia Tăng
Những tháng đầu năm 2025, Trung Quốc tiếp tục xu hướng gia tăng nhập khẩu tôm hùm, trong khi nhập khẩu tôm chân trắng và tôm sú chưa có dấu hiệu phục hồi mạnh mẽ. Xu hướng này là sự tiếp nối của giai đoạn cuối năm 2024.
Trong năm 2024, Trung Quốc nhập khẩu 916.000 tấn tôm nước ấm đông lạnh, giảm 7% so với năm trước. Giá trị nhập khẩu cũng giảm 15%, xuống còn 4,55 tỷ USD, với mức giá trung bình giảm 8% xuống 4,97 USD/kg. Nguyên nhân chính đến từ việc sản lượng tôm nuôi trong nước gia tăng, dẫn đến giá tôm nội địa thấp hơn và cạnh tranh trực tiếp với tôm nhập khẩu.
Mặc dù nhập khẩu tôm giảm, mặt hàng này vẫn chiếm 24% tổng khối lượng và 41% giá trị nhập khẩu thủy sản của Trung Quốc. Đặc biệt, tôm là mặt hàng thủy sản phổ biến nhất trên các nền tảng thương mại điện tử tại quốc gia này.
Tiêu thụ tôm tập trung chủ yếu tại các đô thị lớn, đặc biệt là Bắc Kinh và Thượng Hải – nơi người dân có xu hướng chi tiêu nhiều hơn cho hải sản. Về tình hình nuôi tôm trong nước, giá tôm tại Trung Quốc biến động mạnh. Đầu năm 2025, giá tôm giảm xuống mức thấp nhất trong gần 2 năm, nhưng sau đó nhanh chóng tăng trở lại, đạt mức cao nhất trong gần 1 năm vào tháng 3.
Tại Quảng Đông, giá tôm cỡ 60 con/kg đã tăng từ 31 NDT/kg lên 40 NDT/kg chỉ trong 10 tuần. Tại Giang Tô, mức tăng còn mạnh hơn, khi giá tôm tăng gấp đôi từ 27 NDT/kg lên 56 NDT/kg, do nguồn cung khan hiếm.
Nguyên nhân chính dẫn đến sự tăng giá đột biến này là:
- Nguồn cung tôm trong nước giảm sau đợt thu hoạch sớm.
- Lượng tôm nhập khẩu sụt giảm.
- Không có kỳ nghỉ lễ lớn nhưng nhu cầu vẫn duy trì ở mức cao.
Dù giá tăng, người nuôi vẫn thận trọng, chưa có dấu hiệu mở rộng quy mô thả giống do lo ngại rủi ro thị trường. Chi phí đầu vào như thức ăn và con giống tiếp tục tăng do ảnh hưởng từ thuế trả đũa của Trung Quốc đối với Mỹ, khiến giá thức ăn tôm tăng thêm 200–300 NDT/tấn.
Một xu hướng đáng chú ý khác là ngày càng nhiều nông dân chuyển sang nuôi tôm cỡ lớn để tối ưu hóa lợi nhuận, khi khoảng cách giá giữa tôm cỡ lớn và tôm cỡ nhỏ đang dần thu hẹp.
Châu Âu: Thị Trường Tôm Diễn Biến Chậm
Bước sang tháng 2/2025, thị trường tôm châu Âu không có nhiều biến động đáng kể do mùa đông không phải thời điểm tiêu thụ cao điểm. Giá tôm duy trì ở mức ổn định, và dự kiến sẽ không có sự thay đổi lớn trong tháng 3.
Năm 2024, thị trường tôm châu Âu tiếp tục ghi nhận tăng trưởng, đặc biệt tại các quốc gia Đức, Pháp và Hà Lan – nơi hải sản là một phần quan trọng trong bữa ăn hàng ngày.
Xu hướng tiêu dùng tại châu Âu ngày càng nghiêng về tôm sạch, tôm hữu cơ và tôm chế biến sẵn. Các sản phẩm tiện lợi như tôm hấp, tôm bóc vỏ sẵn, và tôm đóng gói chế biến sẵn ngày càng được ưa chuộng nhờ phù hợp với lối sống hiện đại.
Tuy nhiên, thói quen tiêu dùng tôm có sự khác biệt rõ rệt giữa các khu vực:
- Tây Âu (Đức, Pháp): Người tiêu dùng ưa chuộng tôm chất lượng cao, chú trọng nguồn gốc và chứng nhận an toàn thực phẩm.
- Nam Âu (Tây Ban Nha, Ý): Tôm tươi được ưa chuộng để chế biến các món truyền thống như paella hoặc hải sản nướng.
- Đông Âu: Nhu cầu tiêu thụ tôm đang gia tăng theo sự phát triển của tầng lớp trung lưu, với xu hướng lựa chọn sản phẩm tôm có giá cả hợp lý.
Nhìn chung, thị trường tôm tại Mỹ, Trung Quốc và EU tiếp tục có những thay đổi đáng kể trong đầu năm 2025, tạo ra nhiều cơ hội và thách thức cho ngành xuất khẩu tôm toàn cầu.
Nguồn VASEP
>>>>Đọc bài viết gốc tại đây
